Şimdi sıra geldi ramlerimizi yoklamaya;
Şimdi ramlerin sınırını bulacağız. Bunu önce yukarıda görüldüğü üzere cpu:ram oranıyla oynayarak bulacağız. Eğer ramlerimiz zaten hızlıysa DDR500 ve üzeri zaten pek sorun çıkmayacaktır fakat ramlerimiz DDR 400 yada daha düşüğü ise 1:1 cpu/ram oaranını kaldıramayabilir. Bu durumda mecburen ramleri daha düşük bir değerde çalıştırmak zorunda kalacağız mesela 3:2 yada 5:4 gibi. Fakat bu ramlerin sağı solu belli olmuyor bazen oem bir ram alıyorsunuz DDR 400 yada 366 ve normalde bu değerlerde çalışması gerekiyorken sizi şaşırtıyor ve neredeyse DDR 500 hızlarında bile çalışabiliyor. Bunu deneyerek bulacaksınız. Aynı cpu gibi denediniz ve bir yerden sonra sistem çakıldı. Cpu muzun sınırını bildiğimiz için cpu dan şüphelenmiyoruz. Cpu voltajını arttırdığımız gibi ram voltajını arttırmakta fayda sağlayabiliyor.
Resimdeki gibi ram voltajını arttırarak en stabil ve max değerini buluyoruz.Tabi bazı ramler voltajı sevmeyebilir ve voltaj tam tersi etkide yapabilir.Voltajı seven ramlere denk geldiysek şanslıyız bu ramlerle epeyce yukarı mhz lere çıkabiliriz.
Ramlerinde sınırını bulduk şimdi geldik ram timingleriyle oynamaya yani ramlerimizi daha düşük cl değerleriyle daha agresif çalışmaya zorlamaya.Düşük cl değeri daha çabuk veri döngüsü olacağı için daha fazla performans demektir.Bunun içinde ana menümüzden advanced chipset features a girerek yapıyoruz.
Buradan DRAM timing selectable dan manuel yaparak seçeneklerin açılmasını sağlıyoruz
Resimde görüldüğü gibi buradaki ram zamanlamalarını deneme yanılma yoluyla düşürmeye çalışıyoruz. Dediğim gibi ne kadar düşük değer o kadar performans. Tabi her ramin kaldırabileceği timingler farklıdır. Benim buradan şu ayarlarda olsun demem mümkün değil. Deneyerek bulacaksınız. Bulabildiğimiz en düşük ram zamanlaması beraberinde stabiliteyide sunuyorsa ram lerimizide azami derecede overclock etmişiz demektir.
Bu arada i875 çipsetlerdeki ramlere artı bir performans daha getiren PAT (Performance Acceleration Technology) hadisesi i 865 chipset boardlarda değişik adlar adı altında sunulabiliyor. Bu kiminde Hyper Path adı altında kiminde game accelerator adı altında sunuluyor.Bunlarıda deneyerek buluyorsunuz.Çünkü her ram ve i865 board bu özellik aktif edildiğinde stabil çalışmayabiliyor.
Tüm bu denemeleri yaparken overclock ettiğiniz bileşen cpu yada ram yaptığınız arttırımı hazmedemediğinde sisteminiz kilitlenip hiç açmayabilir. Telaş etmeyin, bunlar olağan durumlardır. Çaresi, cereyanı kesip beş on saniye bekledikten sonra insert tuşuna basılı tutarak sistemi yeniden açmaya çalışmak. Bazen buda çare olmaz o zaman board üzerinde bulunan clear cmos jumper ile biosu resetleyerek default değerlerde açılmasını sağlamalısınız.Tabi bu tüm yaptığınız ayarlamaları sil baştan yeniden yapmanız demektir.
(Önce boardunuzu iyi tanımalısınız.kitapçığını inceleyip ne nerede öğrenmelisiniz)
Bu arada amd den de bir örnek vereyim.En meşhur ve performanslı chipseti nforce2 ve tabiki abit nf7 den bir örnek.
Bu resimde görüldüğü gibi işlemcinin çarpanı açık ve burada istediğimiz gibi çarpanlada oynama imkanımız var.Yani hem fsb hemde çarpanla değişik varyasyonlar yapma imkanımız var tabiki toplam makul mhz değerlerinin üzerine çıkmamak kaydıyla.Görüldüğü gibi nf7 de birde chipset voltaj ayarı var.Bunuda arttırmak nf7 de stabiliteyi arttıran bir unsurdur.Ayriyeten agp voltajı da var ki bu zaten diğer platformlarında çoğunda var.Ekran kartı oc edildiğinde Stabiliteyi arttırdığı rivayet edilir ama ben pek bu rivayeti doğrulayamadım yani pek bir işe yaramıyor ama siz deneyebilirsiniz tabiki.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
Athlon64 3000+ Venice overclock ilavesi
Gelen istek üzerine Athlon64 overclock ile ilgili ilave yaptım.Burada örnek olması için Asus A8N SLI boarddan resimler koydum.Overclockun mantığı aynı olduğu için burada fazla ayrıntıya girmeyeceğim,genel bilgiler vereceğim.Ayrıntılar için ve overclock mantığı için yukarıdaki P4 örneğini iyi okumanızı tavsiye ederim.Bunda fark Hyper Transport olayıdır.Kabaca 1000 mhz i tuturmalısınız Fsb oranı arttıkça HT de artacağı için sorun çıkaracaktır o yüzden default 5 olan HT çarpanını yaptığınız fsb ye göre düşürmelisiniz mesela 250 fsb yaptıysanız 4 e düşürünki yine 1000 mhz lik değer tutturulmuş olsun
En çok satılan ve oc yeteneğide iyi olan 3000+ venice benimde kullandığım işlemci.Gördüğünüz gibi üzerindeki kodlara göre oc yeteneği iyi yada kötü olabiliyor.Birazda şans işi ama BPMW kodları iyi olarak biliniyor ve buda öyle bir işlemci.Default voltaj ile 300x9=2700 mhz günlük çalışabiliyor
Biosa giriyoruz.
Advanced menüde görüldüğü gibi bize gerekli olanlar cpu configürasyon ve jumperfree configürasyondur."Benim board böyle değil ben napacağım" demeyin hemen hemen tüm boardlarda mevcuttur adı farklı yada giriş menüleri farklı olabilir.Kısaca cpu ayarlamaları ve ram ayarlamalarının olduğu menü yada menüler diyebiliriz.
Jumperfree den cpu ve ram ayarlamalarını yapacağımız bölüme giriyoruz.Tekrar ediyorum bu her boardda jumperfree diye yer almıyor bu asusa özgü bir ifade.
Bir çok boardda oc için hazır bir takım modlar vardır.Kiminde yüzdeli oc varken kimindede böyle isimlendirmeler bulunmaktadır.Fakat biz herşeye kendimiz hükmetmek istediğimizden manuali seçeceğiz.
Görüldüğü gibi 200 mhz den başlayarak 400 mhz e kadar uzanan bir cpu frekansımız var.Tabi 400 rakamının biraz abartı olduğunu belirteyim.
Buradada cpu çarpan kısmı var.Farkındaysanız aşağıya doğru çarpanı değiştirebiliyoruz.Fakat genellikle pek aşağıya doğru düşürülmesinin bir anlamı yok o yüzden default hali yani 9 çarpanıyla kalması daha iyi 3000+ için.Tabi bu 3200+ ve üzeri işlemciler için artıyor siz artık duruma göre hareket edeceksiniz.
Bu kısımda cpu voltajını ayarlayabiliyoruz.Yüksek mhz lerde gerektiğinde bir miktar arttırabiliriz.1.6 voltun aşılmaması tavsiye edilir
Pci express kilidimiz var.buradan stabiliteyi bozmayacak değeri seçip sabitliyoruz
Aynı şekilde stabilite bozulmaması için (oc a engel olmayacak daha doğrusu ) değeri seçiyoruz
Ram voltajınıda ayarlayabileceğimiz kısım burası.Ramlerimizin durumuna göre voltajı belirliyoruz.
Burada işimiz bittikten sonra bir önceki menüye geri dönüp DRAM configurationa giriyoruz.
Ramlerimizin durumuna göre ve yaptığımız overclock miktarına göre buradan ramlerin çalışma oranını belirliyoruz
Timing durumunu manuele getirirsek cas gecikmelerini kendimiz belirleyebiliriz.
Tüm ayarlamaları yaptıktan sonra Fsb oranımıza göre baştada belirttiğim gibi HT hızını ayarlamamız gerekiyor sistemimizin düzgün çalışması için.Dediğim gibi amaç 1000 mhz değerini tutturmaya çalışmak kabaca.Buna göre fsb x 5-4-3 =Yaklaşık 1000 mhz gibi ayarlyoruz.
Genel olarak Athlon64 overclocking i böyle.Değerleri azar azar attırarak denerseniz daha iyi olur.Çeşitli denemelerden sonra en uygun ayarları zaten bulacaksınız.İlk konuda bahsettiğim gibi tüm aşamalarda sıcaklıkarı kontrol edin ezbere gözü kapalı oc yapmayın.Ya boardla gelen yazılılmları kullanın yada motherboard monitor benzeri bir şey.
Yaptığınız oc miktarını ve ramlerinizin hangi mhz de ve timinglerde çalıştığını kontrol etmek içinde cpu-z en uygunudur.
Athlon64 ler ile ilgili ilave bu kadar.İntel yada AMD, platformlar farklı olabilir boardlar farklı olabilir.Oc mantığı aynıdır."Benim board farklı bende şu şöyle değil bu böyle değil" demeyin yazıları en başından intel-AMD dahil okuyun mantığı sindirin ve öyle işe girişin.Banada özelden bir şey sormayın lütfen cevaplamayacağım.Herşey burada belli, anlamadığınız yada farklı bir sorununuz için forumda topik açınız.
Soğutma;
Evet mümkün olduğunca sade bir şekilde overclock'u anlatmaya çalıştım.Bahsettiğim gibi overclock edilen parçalar daha fazla ısınacağı için normalden daha iyi soğutma isterler.Bunun için en uygun olanı, cpu ile gelen kendi heatsink(ısı giderici)-fanı yerine tamamı bakır olan soğutucular kullanmak.
Bu soğutucunun üzerine tercihinize göre performanslı bir fan takabilirsiniz.Bu size stock soğutmadan çok daha iyi bir soğutma sağlayacaktır.
Bu tarz bir şeyde olabilir bu size kalmış ama tavsiyem fanınız performanslı ama bu resimdeki gibi devir ayarlı olsun yoksa normal zamanlarda overclocksuz kullanmak istediğiniz durumlarda sürekli sabit yüksek fan devir sesi sizi oldukça rahatsız edecektir benden söylemesi.
Ekran kartlarında overclock
Evet sistemimizi overclock etmiş olduk.Tabi bununla yetinmeyebilirsiniz.Ekran kartınızıda overclock etmek isteyebilirsiniz.Bunuda yapmak için çeşitli yollar var.Kartınıza göre değişen Ati yada nvidia.Çeşitli programlar ile ekran kartlarınıda overclock etmek mümkün.Ati kartlar için ati tool oldukça kullanışlıdır.
ati tool'u sistemimize kurduktan sonra çalıştırdığımızda karşımıza programın gördüğünüz arayüzü çıkıyor.9800xt kartım default değerlerinde ve bunu overclock etmek için hem ram hemde core-gpu (çekirdek)hızlarını yükseltiyoruz.Tabi bunuda aynı cpu overclock'undaki gibi yavaş yavaş deneyerek yapıyoruz.
Resimde görüldüğü gibi en yüksek stabil ve artifactsız değeri (görüntüde bozulmalar olmaksızın) bulduktan sonra o ayarda kullanıyoruz.Nvidia kartlarda da çeşitli programlar var.Riva tuner,coolbits vs.gibi. Ben en pratik olanından bahsedeceğim.Yani coolbits'den.coolbits bir reg dosyası olup üzerine tıklandığında windowsumuzun (registry) kayıt defterine yerleşince nvidia ekran kartı sürücümüzün ayarlar bölümüne
Clock frequencies (saat frekans ayarları) adı altında bir seçenek eklenecek.Buradan ram ve core hızlarını ayrı ayrı ayarlamamız mümkün.
Coolbits size yeterli gelmeyebilir.O zaman farklı programlar deneyebilirsiniz.
Ben programlar için link vermiyorum çünkü sürekli güncelleniyorlar.Zaten google da aratınca bir sürü link bulunabiliyor.
Evet kısaca ekran kartına overclock'uda anlatmaya çalıştım.Tabi overclock hadisesi sadece bu kadar değil.Sizi ilerki dönemlerde bunlar kesmeyebilir, o zaman vmod olaylarınada girmek isteyebilirsiniz.Bu farklı bir hadise ve bununla ilgili benimde dahil bir çok arkadaşımızın çalışmaları var.Her kartın, her boardun mod şekli farklı o yüzden mod olayını alakalı topiklerden takip etmenizi öneririm.Bu topiğe bunuda eklersek iyice karışır durum.O yüzden bu topik böylece kalsın.
Faydalı olacağını ümit ediyorum.Yalnız bir kez daha hatırlatmakta yarar var.Overclock riskli bir iştir ve riski sadece yapan kişiye aittir.
Güzel bir konu oldu